Leiderschap ontwikkelen
leiderschap is ontwikkelbaar door middel van gerichte trainingen en programma's
Leiderschapsontwikkeling is een essentieel thema, het is immers duidelijk dat specifieke trainingen en ontwikkelingsprogramma’s positieve effecten kunnen hebben op zowel individuele leidinggevenden als de organisatie als geheel.
Deze programma’s, variërend in impact, benadrukken het belang van een grondige behoefteanalyse, de nadruk op soft skills, en het bieden van realistische oefenmogelijkheden. Bovendien blijkt uit studies dat een persoonlijke benadering, waarbij feedback en fysieke interactie centraal staan, de voorkeur geniet boven digitale of zelfstudieprogramma's.
Het succes van deze interventies hangt echter af van diverse factoren, waaronder de intensiteit en de spreiding van het trainingsprogramma. Naast groepsgebaseerde trainingen wordt ook individuele coaching erkend als een effectieve methode om leiderschapsvaardigheden te verbeteren.
-
Voer een grondige behoefteanalyse uit
Je zal niet verrast zijn als je hier al meer las over leren & ontwikkeling. Maar je start dus best met een gedetailleerde analyse van wat de organisatie nodig heeft op het gebied van leiderschap. Betrek hierbij verschillende niveaus binnen de organisatie en gebruik diverse methoden zoals interviews, focusgroepen, enquêtes en assessments. Dit helpt om de programma's aan te passen aan de specifieke behoeften van zowel de organisatie als de individuele leidinggevenden. Gemeente Temse deelt een inspirerend verhaal over leiderschapsontwikkeling.
-
Focus op soft skills
Geef prioriteit aan het trainen van soft skills zoals feedback geven en coachen (op de pagina Evaluatie en Prestatiemanagement vind je tips). Deze vaardigheden hebben een grotere impact op zowel personeels- als organisatie-uitkomsten vergeleken met hard skills zoals projectmanagement of financieel beheer. Zorg ervoor dat de training inhoudelijk aansluit bij de specifieke uitdagingen waarmee de leidinggevenden geconfronteerd worden.
-
Bied praktische oefenmogelijkheden
Integratie van realistische opdrachten of casestudies, aangeleverd door de leidinggevenden zelf, is cruciaal. Dit zorgt voor een betere overdracht van het geleerde naar de praktijk en stelt leidinggevenden in staat om concrete inzichten en adviezen te krijgen over hoe om te gaan met specifieke situaties.
-
Wees voorzichtig met 360°-feedbackprogramma's
Hoewel feedback essentieel is, zijn er beperkingen aan en soms zelfs negatieve effecten van 360°-feedbackprogramma's. Overweeg zorgvuldig of deze programma's de gewenste waarde opleveren voordat u hierin investeert.
-
Organiseer fysieke trainingssessies
De effectiviteit van leiderschapstrainingen is hoger wanneer deze face-to-face plaatsvinden, idealiter binnen de organisatie zelf (on-site). Dit bevordert de interactie en het leerproces meer dan volledig digitale of zelfstudieprogramma's.
-
Zorg voor voldoende intensiteit en spreiding van het programma
Een leiderschapstraining moet intensief genoeg zijn, met een aanbevolen duur van minimaal drie dagen. Het spreiden van het traject over verschillende weken, in plaats van opeenvolgende dagen, en het voorzien van periodieke herhaling of intervisiemomenten, verhoogt de effectiviteit van de training.
-
Overweeg individuele coaching
Naast groepsgerichte interventies kan individuele coaching een waardevolle aanvulling zijn voor de ontwikkeling van leidinggevenden. Dit biedt meer gepersonaliseerde ondersteuning en helpt leidinggevenden hun functioneren verder te verbeteren.
Is Leiderschapsontwikkeling Mogelijk?
Leiderschapsontwikkeling is haalbaar, zoals blijkt uit onderzoek dat aantoont dat leiderschapstrainingen en ontwikkelingsprogramma’s een significant positief effect hebben op verschillende gebieden. Deze omvatten de positieve perceptie en motivatie van leidinggevenden ten opzichte van de training, de verwerving van kennis en vaardigheden, verbeteringen in leiderschapsgedrag en prestaties, en gunstige uitkomsten voor zowel medewerkers als de organisatie, waaronder vermindering van personeelsverloop, afname van absenteïsme en toename van werknemerstevredenheid, winst en omzet. De variatie in de effectiviteit van deze programma’s benadrukt het belang van verschillende succesfactoren voor het optimale resultaat.
Succesvolle leiderschapsontwikkeling vereist programma’s die zijn afgestemd op specifieke behoeften, geïdentificeerd door een diepgaande analyse op verschillende niveaus en door diverse bronnen heen, inclusief direct betrokkenen en werknemers. Dit proces verhoogt de relevantie en de motivatie om te leren aanzienlijk. Daarnaast speelt de focus op soft skills, zoals het geven van feedback en coaching, een cruciale rol in het effectiever beïnvloeden van personeels- en organisatie-uitkomsten dan het trainen van hard skills, zoals projectmanagement en financieel beheer.
De integratie van realistische oefeningen, aangedragen door de leiders zelf, samen met gerichte informatieoverdracht en demonstratie van effectief gedrag, is essentieel. Dit benadrukt de noodzaak voor leiderschapsprogramma’s om verder te gaan dan het simpelweg voorschrijven van algemene gedragingen, door leidinggevenden te voorzien van praktische inzichten en strategieën voor specifieke situaties. Bovendien, terwijl feedback een onmisbaar element is, toont de ervaring dat de combinatie met een 360°-feedbackprogramma niet per se een meerwaarde creëert en zelfs de leer- en transferresultaten kan verminderen. De effectiviteit van dergelijke feedbacksystemen verlangt nader onderzoek.
Fysieke, face-to-face trainingssessies, bij voorkeur binnen de organisatie zelf, worden sterker aanbevolen dan volledige zelfstudie of digitale programma’s. De locatie en de intensiteit van de training, met een minimumduur van drie dagen en verspreid over meerdere weken met gelegenheid voor periodieke herhaling, zijn bepalend voor het succes.
Naast groepsgerichte leiderschapstrainingen biedt individuele coaching een mogelijke waardevolle aanvulling voor het verfijnen van leiderschapsvaardigheden, wat de effectiviteit en het functioneren van leidinggevenden verder kan verhogen.
Deze benadering verzekert dat leiderschapsontwikkeling niet alleen mogelijk is, maar ook een strategische investering vormt die leidt tot meetbare verbeteringen binnen de organisatie.