Zelfsturende teams
Overstappen naar zelfsturende teams doe je best zeer overwogen
In de afgelopen decennia hebben vele organisaties, zowel publiek als privaat, de beweging gemaakt naar meer zelfsturende teams, waarbij de traditionele eerstelijnsleidinggevende rollen verminderd of herzien zijn. Deze zelfsturende teams krijgen de autonomie om gezamenlijk taken te plannen, te organiseren en uit te voeren, inclusief het nemen van beslissingen die het team direct beïnvloeden.
De effectiviteit van deze teams kan echter sterk variëren en succesvolle implementatie is afhankelijk is specifieke voorwaarden, zoals de aard van het werk en de ondersteuning door leidinggevenden.
Tegelijkertijd is er een verschuiving waarneembaar richting gedeeld leiderschap, waarbij leiderschapsrollen en verantwoordelijkheden meer verdeeld zijn over teamleden, afhankelijk van hun kennis en vaardigheden.
-
Identificeer Geschikte Teams
Zelfsturing implementeren in teams die werken aan taken met hoge onzekerheid, die nieuwe technologieën toepassen of innovatieve oplossingen ontwerpen. Vermijd zelfsturing voor routinematige taken.
-
Bied Ondersteuning via Coaching
Zorg voor een coach of mentor binnen of buiten het team die kan faciliteren en ondersteunen zonder directe controle uit te oefenen. Deze persoon kan helpen bij het navigeren door uitdagingen en het bieden van begeleiding zonder de autonomie van het team te ondermijnen.
-
Ontwikkel Diverse Vaardigheden
Investeer in opleidingen en vormingsinitiatieven om teamleden te voorzien van zowel de individuele vaardigheden die nodig zijn voor zelfsturing als de vaardigheden om effectief als team samen te werken.
-
Screening en Selectie
Implementeer een zorgvuldige screening en selectieproces voor teamleden, gericht op het identificeren van sterke teamwork-competenties en de bereidheid om in een zelfsturende of gedeeld leiderschapscontext te werken.
-
Bevorder Gedeeld Leiderschap
Moedig het ontstaan van gedeeld leiderschap aan door het creëren van een omgeving waarin teamleden een duidelijk gemeenschappelijk doel hebben, elkaar emotionele en psychologische steun bieden, en zich comfortabel voelen om zich uit te spreken en bij te dragen aan de teamdynamiek.
-
Ontwikkeling van Relatievaardigheden
Organiseer teamtraining, -coaching, en -building activiteiten om het relationeel functioneren binnen teams te verbeteren, waardoor een sterke basis voor gedeeld leiderschap wordt gelegd.
-
Monitor en Evalueer
Stel mechanismen in voor regelmatige evaluatie en feedback van zelfsturende en gedeeld leiderschap praktijken binnen teams om continu te leren en verbeteren
In de afgelopen decennia zagen we regelmatig organisaties die een verschuiving maakten richting het verminderen van traditionele leiderschapsrollen ten gunste van zelfsturende teams.
Deze teams krijgen collectieve autonomie en dragen verantwoordelijkheid voor het plannen, organiseren, en uitvoeren van hun werk, inclusief belangrijke beslissingen zoals aanwervingen.
Hoewel zelfsturende teams aan populariteit winnen, toont onderzoek aan dat hun succes sterk kan variëren en dat effectieve implementatie aan bepaalde voorwaarden gebonden is.
Het Optimaliseren van Zelfsturing: Sleutelvoorwaarden
Een essentiële voorwaarde voor succesvolle zelfsturing is de aard van het werk zelf. Teams die zich bezighouden met taken die hoge onzekerheid met zich meebrengen, die nieuwe uitdagingen voor de organisatie vormen, nieuwe technologieën toepassen, innovatieve oplossingen ontwerpen, of die sterk op elkaar aangewezen zijn, gedijen onder zelfsturing. Routinematig werk, daarentegen, is minder geschikt voor dit model.
Een ander cruciaal element is de beschikbaarheid van ondersteunend leiderschap. Zelfsturende teams presteren beter wanneer ze toegang hebben tot een leidinggevende of coach die faciliteert en ondersteunt zonder directe controle uit te oefenen. Daarnaast is de diversiteit van kennis en vaardigheden binnen het team van belang, evenals het vermogen van elk teamlid om effectief in teamverband te werken en zichzelf te managen.
De Transitie naar Gedeeld Leiderschap
Recentelijk heeft de focus zich verlegd van puur zelfsturende teams naar het concept van gedeeld leiderschap, waarbij leiderschapstaken en -verantwoordelijkheden verdeeld worden onder teamleden op basis van kennis, vaardigheden, en voorkeuren. Dit model behoudt een formele leidinggevende, maar de leiderschapsrollen zijn meer gespreid over het team, hetzij formeel of informeel.
Gedeeld leiderschap is geassocieerd met positieve resultaten zoals verhoogde tevredenheid, vertrouwen binnen het team, en verbeterde teamprestaties. De effectiviteit ervan hangt af van het hebben van een duidelijk gemeenschappelijk doel, onderlinge emotionele en psychologische steun, en een cultuur waarin elk lid zich vrij voelt om bij te dragen aan de teamdynamiek.
Aanbevelingen voor Implementatie
Voor organisaties die streven naar het bevorderen van zelfsturing of gedeeld leiderschap, is het essentieel om:
- De Juiste Omstandigheden te Identificeren: Focus op teams die werken aan complexe, nieuwe, of sterk interdependente taken.
- Ondersteunend Leiderschap te Voorzien: Stel coaches of mentoren aan die ondersteuning bieden zonder directe controle.
- Vaardigheden te Ontwikkelen: Investeer in training en ontwikkeling om een breed scala aan vaardigheden binnen het team te cultiveren.
- Een Cultuur van Gedeeld Leiderschap te Creëren: Moedig de ontwikkeling van gemeenschappelijke doelen aan en ondersteun een omgeving waarin teamleden elkaar steunen en zich vrij voelen om bij te dragen.
Werkbaarwerk deelt tips over hoe zelfsturing geïmplementeerd kan worden in de organisatie.